Plantaardige voeding bij ziektegerelateerde ondervoeding

Plantaardig eten wordt steeds vaker aangeraden vanwege de positieve effecten op de gezondheid en het milieu. In december 2023 bracht de Gezondheidsraad het rapport “Gezonde eiwittransitie” uit waarin zij een verschuiving in het voedingspatroon voor gezonde volwassenen adviseert naar 60% plantaardige en 40% dierlijke eiwitten.¹ Deze verschuiving draagt volgens de Gezondheidsraad bij aan de gezondheid van de algemene bevolking en komt meer overeen met de Richtlijnen Goede Voeding.

Echter bevat plantaardige voeding over het algemeen minder energie en eiwit. Bovendien hebben de eiwitten in plantaardige voedingsmiddelen doorgaans een lagere eiwitkwaliteit dan dierlijke eiwitten. Juist bij patiënten met ziektegerelateerde ondervoeding kan dit een uitdaging zijn, omdat deze mensen vaak een verminderde eetlust hebben terwijl de energie- en eiwitbehoeften verhoogd zijn.

Aandachtspunten bij een plantaardig voedingspatroon tijdens ziekte en herstel

De eiwitkwaliteit, ofwel de hoeveelheid eiwit uit voeding dat bruikbaar is voor het lichaam, hangt af van verschillende factoren, waaronder:

1. Het aminozuurprofiel: De aanwezigheid en verhouding van essentiële aminozuren in de voeding die het lichaam niet zelf kan aanmaken.
2. De verteerbaarheid: Hoe goed het eiwit in de voeding door het lichaam kan worden afgebroken en opgenomen.

Eiwitten met een hoge kwaliteit bevatten alle essentiële aminozuren in de juiste verhoudingen en zijn goed verteerbaar. De meeste plantaardige eiwitten hebben een lagere verteerbaarheid en bevatten minder essentiële aminozuren dan dierlijke eiwitten. Daarom is eiwit uit plantaardige voeding doorgaans minder goed te gebruiken door het lichaam voor het aanmaken van spiermassa dan eiwit uit dierlijke voeding. Bij het samenstellen van maaltijden en in het dagelijkse voedingspatroon is het belangrijk hieraan te denken. Dit is vooral belangrijk voor chronisch en acuut zieke mensen en/of mensen met (risico op) ondervoeding. Zij hebben dagelijks meer eiwitten nodig dan gezonde volwassenen. Tegelijkertijd kan er sprake zijn van een verminderde eetlust. Als ondervoede patiënten (meer) plantaardige voeding nemen, moet daarbij ook rekening gehouden worden met de eiwitkwaliteit van de voeding. Bovendien is er ook extra aandacht nodig voor andere voedingsstoffen, zoals vitaminen en mineralen. Het gaat dan met name om voedingsstoffen die in grotere mate of enkel in dierlijke producten zitten, zoals ijzer, zink, omega 3-vetzuren, calcium, vitamine D, vitamine B12, en jodium.

De Gezondheidsraad adviseert het inschakelen van een diëtist die patiënten met (risico op) ondervoeding kan begeleiden bij het samenstellen van een (meer) plantaardig voedingspatroon met voldoende energie, eiwitten, een goede eiwitkwaliteit en voldoende vitaminen en mineralen. Wanneer inname van gewone (plantaardige) voeding niet of onvoldoende lukt, kunnen plantaardige medische voedingsopties patiënten ondersteuning bieden in het behalen van een evenwichtige inname van energie, eiwitten, vitaminen en mineralen.  

Plantaardige medische voeding bevat eiwitten van hoge eiwitkwaliteit door het gebruik van plantaardige eiwitisolaten. Plantaardig eiwitisolaat is gezuiverd eiwit dat uit een plantaardige voedingsbron is gehaald. Bijvoorbeeld, soja-eiwitisolaat komt uit sojabonen. Op die manier kunnen plantaardige eiwitisolaten net zo goed door het lichaam worden opgenomen als dierlijke eiwitten.

Wilt u meer weten over plantaardige medische voeding? Klik hier.

De eiwittransitie pleit voor de overgang van de consumptie van dierlijke naar meer plantaardige eiwitten, hierdoor neemt de vraag naar plantaardige voedingsopties toe. Ook patiënten met ziektegerelateerde ondervoeding willen kunnen kiezen voor plantaardige voedingsopties.^2,3

Plantaardig eten wordt steeds vaker aangeraden vanwege de positieve effecten op de gezondheid en het milieu. Juist bij patiënten met ziektegerelateerde ondervoeding kan dit een uitdaging zijn, omdat deze mensen vaak een verminderde eetlust hebben terwijl de energie- en eiwitbehoeften verhoogd zijn. Nutricia biedt verschillende plantaardige voedingsopties voor patiënten die voorkeur hebben voor een (meer) plantaardig dieet wanneer inname van gewone voeding niet of onvoldoende lukt.

Voor deze patiënten kan een arts of diëtist kiezen voor plantaardige medische voeding. Plantaardige medische voedingen kunnen bijdragen aan een evenwichtige inname van energie, eiwitten, vitaminen en mineralen bij de dieetbehandeling van ziektegerelateerde ondervoeding. Voor onze plantaardige medische voedingen zijn geen ingrediënten van dierlijke oorsprong gebruikt. Dit maakt dat onze producten geschikt zijn voor veganisten of patiënten die een voorkeur hebben voor een (meer) plantaardig dieet.

Plantaardige drinkvoedingen

Plantaardige sondevoedingen

Direct en persoonlijk advies

Bij Nutricia staan we altijd klaar om uw werk gemakkelijker en efficiënter te maken. Onze persoonlijke aanpak helpt u als zorgprofessional om uw patiënten nog beter te ondersteunen. Heb je vragen of behoefte aan advies? Neem contact op met uw Nutricia-rayonmanager of met onze diëtisten van de Nutricia Medische Voedingsservice.

We helpen u graag verder!

_Referenties

^{_{1.  Gezondheidsraad. Gezonde eiwittransitie. 13 December 2023 2023. https://www.gezondheidsraad.nl/onderwerpen/voeding/documenten/adviezen/2023/12/13/advies-gezonde-eiwittransitie.}}

^{_{2. Delsoglio MC GC, Syed R, Gaffigan K, Howell C, Aneke-Ogbu H,, Odeh N AL, Westran N, Tanna J, Jayabalan N, Nanayakkara A, Stratton R, Hubbard GP. Improvement on Nutritional outcomes with a well  complied, accepted and tolerated high energy and protein plant based oral nutritional  supplement alongside dietary advice in community-based patients at risk of disease-related malnutrition.  ESPEN; 2024; Milaan: Abstract No ESPEN24-LB-2626; 2024.}}

^{_{3. Delsoglio M, Griffen C, Syed R, et al. A multi-center prospective study of plant-based nutritional support in adult community-based patients at risk of disease-related malnutrition. Front Nutr 2023; 10: 1297624.}}

_{Alle getoonde producten zijn voedingen voor medisch gebruik. Uitsluitend te gebruiken onder medisch toezicht. Nutridrink PlantBased Protein 2 kcal en Nutridrink PlantBased zijn geschikt als dieetvoeding bij ziektegerelateerde ondervoeding. Nutrison PlantBased 2kcal HP Multi Fibre is een dieetvoeding bij ziektegerelateerde ondervoeding bij patiënten met een hoge energie- en eiwitbehoefte en/of vochtrestrictie. Nutrison PlantBased Soya en Nutrison PlantBased Soya Multi Fibre zijn dieetvoedingen bij ziektegerelateerde ondervoeding, geschikt bij patiënten met koemelkeiwitallergie of lactose-intolerantie.}