Onderwerpen in dit artikel:
ADHD in Nederland
ADHD, oftewel het ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’, is een benaming van een cluster van symptomen. Deze eigenschappen kunnen het functioneren en de ontwikkeling van een persoon belemmeren1.
ADHD komt in alle landen en culturen voor en kan zichtbaar worden vanaf peuter- of kleuterleeftijd (prevalentie tussen de 0.5-6.5% bij de kinderen van deze leeftijd), maar ook tijdens de basisschoolleeftijd en adolescentie (gemiddeld 5%)2.
Over het algemeen wordt geschat dat 3 tot 5 procent van de kinderen in Nederland voldoet aan de criteria voor ADHD. Bij kinderen en jongeren wordt ADHD ongeveer twee tot drie keer vaker vastgesteld bij jongens dan bij meisjes3.
Op basis van uitsluitend demografische ontwikkelingen zal het absolute aantal mensen met ADHD in Nederland (jaarprevalentie) in de periode 2015-2040 naar verwachting met 27% stijgen. Meer bekendheid en betere herkenning leiden mogelijk tot stijgende trends4.
Een belangrijk onderdeel van ieder diagnostisch proces is het in kaart brengen van mogelijke comorbide aandoeningen (zowel psychisch als lichamelijk). ADHD komt zelden alleen voor. De andere aandoeningen kunnen veel last geven en ook consequenties hebben voor de behandeling.
Zorgstandaard ADHD
De zorgstandaard ADHD gaat voornamelijk in op de psychosociale en medicamenteuze behandeling. Psycho-educatie is voor elke patiënt de eerste stap en vormt de brug tussen de diagnose en behandeling van ADHD. In de psycho-educatie geeft de behandelaar voorlichting over ADHD, de symptomen van ADHD en het beloop. Vervolgens zijn er verschillende opties, waarvan de psychosociale en de medicamenteuze behandeling het meest voorkomen vanwege de effectiviteit ervan5.
Medicamenteuze behandeling is het meest effectief bij het verminderen van kernsymptomen van ADHD (hyperactiviteit, impulsiviteit, aandachts- en concentratieproblemen)2.
Medicatie bij ADHD
Medicatie is onderdeel van de behandeling van ADHD en wordt door ongeveer 70% van de kinderen met ADHD gebruikt6.
In Nederland krijgt 94% van deze kinderen het stimulerende medicijn methylfenidaat voorgeschreven, de werkzame stof in bijvoorbeeld Ritalin7.
Het gebruik van medicatie om ADHD-symptomen te verminderen is momenteel in de maatschappij een onderwerp van debat. ADHD-medicatie wordt steeds vaker voorgeschreven, hoewel de groei na een verdrievoudiging sinds het begin van deze eeuw, de laatste jaren wel is gestopt2.
Het aantal jonge gebruikers (6-18 jaar) van methylfenidaat was 94.000 in 2019, een afname van 3,1% ten opzichte van 20188.
Referenties
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).
- Kenniscentrum kind- en jeugdpsychiatrie. (2021). ADHD bij kinderen en adolescenten. https://www.kenniscentrum-kjp.nl/professionals/adhd
- Geestelijke gezondheidszorg. (2019). Zorgstandaard ADHD. GGZ-standaarden. https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/adhd/introductie
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (2021). Volksgezondheidenzorg.info. https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/adhd/cijfers-context/trends#node-toekomstige-trend-adhd-door-demografische-ontwikkelingen
- Geestelijke gezondheidszorg. (2019). Zorgstandaard ADHD. GGZ-standaarden. https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/adhd/zorg-rondom-adhd/diagnostiek-onderscheid-en-monitoring/comorbiditeit-en-differentiaaldiagnostiek
- Hauck T, et al. ADHD treatment in primary care: demographic factors, medication trends, and treatment predictors. The Canadian Journal of Psychiatry, 2017;62(6),393-402.
- Bachmann C, et al. Trends in ADHD medication use in children and adolescents in five western countries, 2005–2012. European Neuropsychopharmacology, 2017;27(5), 484-493.
- Stichting Farmaceutische Kengetallen. (2020) Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 155 Nr 8. https://www.sfk.nl/publicaties/PW/2020/toename-aantal-volwassen-methylfenidaatgebruikers